Kamis, 30 Juni 2011

Tugas Akhir Pragmatik Bahasa Jawa

Analisis Implikatur dalam Majalah
“Penjebar Semangat”

Mata Kuliah : Pragmatik
Dosen Pengampu : Endang Kurniati






Disusun Oleh :

Asih Setyarini (2601409073)



FAKULTAS BAHASA DAN SENI
UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG
2011

1. Melanggar bidal kuantitas
Konteks : Dada bertanya kepada Narta ketika sedang bersantai
Dada : “Kowe wis pinter basa Inggris ta?”
Narta : “Ya sithik-sithik bisa, arep kok bedheki apa?”
Dada : “Alaaah mayar wae bedhekanmu, macane ya AI, BI, CI, DI ngono ta?”
(Sumber: Penjebar Semangat no 48-27 Nov 2010, hal 46)
Tuturan Narta melanggar bidal kuantitas yang mempunyai implikasi menyombongkan diri.

2. Melanggar bidal relevansi
Konteks : Wayah awan ning kelas VII A, nalika jam terakhir. Kanggo selingan guru menehi pitakon marang kabeh murid. Salah sijining murid wani mangsuli pitakonan mau.
Guru : “Apa gunane lampu lalu lintas?”
Murid : Damel maringi kesempatan tukang amen pados penghasilan!
(Sumber : Penjebar Semangat no 46-13 Nov 2010, hal 24)
Tuturan murid melanggar bidal relevansi
-Murid hendaknya bertutur tentang hal yang relevan dengan apa yang dimaksudkan oleh guru
- Percakapan antara guru dan murid tidak mencapai percakapan yang efektif karena penutur memberikan kontribusi yang tidak relevan dengan topik pembicaraan.

3. Melanggar bidal kerendahhatian
Konteks : Sona lagi ngobrol karo Nola ing kamar kompleks lokalisasi.
Sona : “Nola, nek ndeleng blegermu kowe ki sik bocah. Ning tandangmu iki maeng jan ngungkuli lonthe sing wis kawak!”
Nola : “Om, sampeyan kena percaya kena ora. Aku manggon ing wisma kene lagi telung dina. Sadurunge kuwi blas durung tau manggon neng ngendi-ngendi. Wingenane aku sek neng omah. Nanging yen prekara ngladeni wong lanang pancen ya wis kerep. Mung ae nek karo wong lanang liya lagi wong pitu karo sampeyan ki mau.
(Sumber : Penjebar Semangat no 46-13 Nov 2010, hal 24,hal 20)
Tuturan Nola melanggar bidalTuturan Nola melanggar bidal kerendahhatian yang mempunyai implikasi agar tetap menjadi langganan Sona.

4. Melanggar bidal ketimbangrasaan
Konteks : Ning kantin sekolah wayah ngaso, Hari lan Sri padha crita asyik banget.

Hari : “Sri percaya ora yen bapake kancaku ki aneh tenan.”
Sri : “Aneh kepriye to Ri?”
Hari : “Mosok atase kyai, anake arep nganggo jilbab malah diuring-uring”
Sri : “Ah...Ra ngandel aku Ri.
Hari :”Weee... rak percaya”
Sri :”Mosok kok kaya ngono?”
Hari :”Ya bener ora oleh Sri, kancaku kuwi lanang je”
Sri :”Yen ngono kancamu kuwi sing ora nggenah”
(Sumber : Penjebar Semangat no 06-4 Feb 2006, hal 34)

Tuturan Hari :”Ya bener ora oleh Sri, kancaku kuwi lanang je”
Sri :”Yen ngono kancamu kuwi sing ora nggenah”
Melanggar bidal ketimbangrasaan yang menyatakan kesadisan.

5. Melanggar bidal kualitas
Konteks : Simbok arep bali sanajan isih lara.
Simbok :” Kula sampun waras kok buk, ngenjing saged wangsul”
Bu Lastri : “Waras ya, rupane isih pucete ngono kok. Bali minggu ngarep wae mbok!”
(Sumber : Penjebar Semangat no 43-25 Okt 2008, hal 44)

Tuturan Bu Lastri melanggar bidal kualitas mempunyai implikatur menegaskan bahwa simbok belum sembuh.

6. Melanggar bidal keperkenaan
Konteks : Ing bis sing sesak penumpang, Prasetya karo Lastri numpak bis arep sowan wong tuwane.
Penumpang liya : “Nuwun sewu nek kula ngantos ngempet-empet”
Prasetya : Mboten menapa-menapa kok, nanging Dhik Lastri kadose bekah-bekuh kemawon.”
(Sumber : Penjebar Semangat no 43-25 Okt 2008, hal 19)
Tuturan Prasetya melanggar bidal keperkenaan mempunyai implikatur agar diberi tempat lebih longgar.

7. Melanggar bidal kesimpatian
Konteks : Ning kandha karo Bayu, pacare amarga komputere rusak
Ning : “Mas, komputerku kena apa to, kok ora bisa gawe ngetik?”
Bayu : “Mbok apake to dik, kok dadi kaya ngene. Mesti ana sing salah iki bisa nganti kaya ngene, mengko nek ora bisa dibenerke pye ki dhek?”
(Sumber : Penjebar Semangat no 03-20 Jan 2001, hal 49)
Tuturan Bayu melanggar bidal kesimpatian mempunyai implikatur mengintrogasi Ning.

8. Melanggar bidal kemurahhatian
Konteks : Parti lagi masak ana ing pawon nalika Sri tangi turu.
Sri : “Gawe apa to mbak?”
Parti : “ Wis ra sah kakean takon! Sing penting kowe melu aku mangan wareg, nyandang wutuh rak beres..”
(Sumber : Penjebar Semangat no 48-27 Nov 2010, hal 29)
Tuturan Parti melanggar bidal kemurahhatian mempunyai implikatur bahwa Parti pelit.

9. Melanggar bidal kesetujuan
Konteks : Yuli ngandani Bandi yen ning Kali sing akeh ulane ana iwak akeh.
Yuli : “Heh...heh, ana iwak, ana kutuk gedhi ing kana.”
Bandi : “Ana apa ta Yul?”
Yuli : “Ana iwak kutuk gedhi, akeh banget.”
Bandi : “Tenane Yul? aja ngapusi kowe?”
Yuli : “Wooo...dikandani kok ora ngandel, nanging ning ngisor barongan pring, aku wedi akeh ulane”
Bandi : “ Aaalah ngono wae kok wedi, mung apus-apus tog kuwi ben iwake ora isa dijupuk”
(Sumber : Penjebar Semangat no 03-20 Jan 2001, hal 49)
Tuturan Bandi melanggar bidal kesetujuan mempunyai implikatur mempengaruhi Yuli.

10. Melanggar bidal cara
Konteks : Bapak lan ibu ngandani Dyah sing durung duwe-duwe bojo.
Ibu : “ Diah, kowe ki kok isih kaya bocah cilik ta? Kowe ki wis sarjana lho. Umurmu ya wis ora sithik maneh. Coba sawangen tangga-tangga sing sabarakanmu wis padha nggendong bocah, malah ana sing wis luwih saka siji. Kok kowe sajak isih kepenak wae loncang-lancing rana-rene.”
Diah : “Kajenge, bu. Wong butuhe dhewe-dhewe kok ndadak dipadhak-padhakke.”
Bapak : “Hm, ngono kuwi yen dikandhani wong tuwa. Kono Bu, dituruti.”
Ibu : “ Sing ma-rak-ke ya sampeyan dhewe kok Pak. Bocah yen kulina sampeyan ugung ya ngene iki kedadeyane.”
(Sumber : Penjebar Semangat no 41-8 Okt 2006, hal 23)
Tuturan Ibu ma-rak-ke melanggar bidal cara mempunyai implikatur menegaskan kepada bapak.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar